Hartenkreet Bornse wethouder voor meer begrip

Het viel hem direct op bij de presentatie van de politiecijfers over 2015 in Borne. Een stijging van 14 meldingen in 2012 over overlast door verwarde mensen naar 41 in 2015. Voor wethouder Martin Velten schrikbarend, maar menigeen lijkt er zo aan voorbij te gaan. Dat het Velten wel opvalt, heeft te maken met zijn speciale interesse in het wel en wee van ‘verwarde of overspannen personen’.

Zijn eigen zoon behoort tot deze groep. Een groep waar de maatschappij meer oog voor zou moeten hebben. Niet met politie-optreden, maar met zorg en ondersteuning.

Hardnekkig

Het beeld dat verwarde mensen overlast veroorzaken is hardnekkig. Ze worden op zijn best omschreven als raar, op zijn ergst als gevaarlijk. Op zulke vooroordelen betrapte hij zichzelf ook, toen hij er voor het eerst mee werd geconfronteerd. De achterliggende jaren vol ellende, hebben hem veel geleerd. Nu de rest van de wereld nog.

De wethouder Zorg heeft het college van B en W gewezen op deze grote stijging. Het gaat nu met het Actieplan Veiligheid 2016 aan de slag om meer zorg en aandacht te genereren voor inwoners die zich verward gedragen. „Ik vond het verontrustend. We hadden in het Bornse veiligheidsplan een passage over bewustwording van de gevaren van mensenhandel, radicalisering en terrorismedreiging. Ik zeg: laten we mensen er ook bewust van maken dat er onder ons velen zijn die verward zijn, of overspannen en hulp nodig hebben. Ga een keer bij de buurman op de koffie die ‘een beetje raar is’, dan kom je er misschien wel achter dat het eigenlijk een heel gewone vent is, ook al kleedt hij zich misschien wat anders.”

„Ik wil kijken of we groepen bij elkaar kunnen brengen en ze met ervaringsdeskundigen in gesprek laten gaan. Deze mensen kunnen vaak heel goed beschrijven wat zij meemaken. Zo geef je wijkgericht mensen een eyeopener: het zijn heel normale mensen, maar ze worstelen met enorme angsten.”

Velten weet inmiddels veel over stoornissen: „Het openbaart zich vaak in de overgang van jongvolwassen naar volwassenheid. Ze gaan op die leeftijd studeren, de deur uit, op zichzelf wonen. Het zijn vaak in één keer veel nieuwe prikkels. Wanneer je daar gevoelig voor bent en een stoornis in aanleg hebt, dan heb je daar minder filters voor. Dan slaat dat op een gegeven moment door.”

Perfect

Het is bovendien een leeftijd, waarop jongeren er niet graag voor uitkomen dat er iets mis is. Bij zijn zoon openbaarde zich kort na zijn twintigste een bipolaire stoornis. „Ze willen hun ouders er niet mee belasten en kunnen er ook in de eigen sociale omgeving niet mee terecht. Ze hebben het gevoel dat ze perfect moeten zijn. Je gaat niet tegen een groep jongeren vertellen dat je angstig bent en ’s nachts nachtmerries hebt.”

Voor de omgeving is het gedrag van mensen met een stoornis onbegrijpelijk. Omstanders denken al gauw dat er alcohol of drugs in het spel zijn. Maar daar is meestal geen sprake van. En lang niet iedereen accepteert dat. „Je krijgt reacties als: dat jong moet gewoon een schop onder de kont hebben… Zelfs van je eigen familie. Stigmatisering zit mensen in de genen.”

Bewustwording

Juist omdat iedereen het doet, wil Velten niemand iets verwijten. Alleen maar bewustwording kweken. Zodat de maatschappij er beter mee leert omgaan. Niet alleen omstanders, ook hulpverleners en politie.

Hij noemt het voorbeeld van een jongeman die ’s nachts 112 belt, maar eigenlijk te ver heen is om zijn probleem duidelijk te maken. De centrale hangt op en hij belt weer. Vervolgens wordt er politie gestuurd met de mededeling dat het alarmnummer wordt misbruikt. Terwijl iemand angstaanvallen heeft. Hij ziet agenten als schimmen op zich af komen en wil zich verdedigen, maar door zijn reactie gaat de politie schieten. Meer kennis kan veel leed voorkomen.

Velten beseft dat iedereen in die situatie het wiel opnieuw moet uitvinden. Een voorbeeld: de studiefinanciering. „Die blijft gewoon doorlopen. Dat heeft niet zo zeer met zorg te maken, maar is wel een groot probleem. Ik heb heel veel keren gebeld, maar ík mag de studiefinanciering niet stopzetten. Dat mag alleen de persoon zelf regelen.”

Averechts

Dat is nou net iets dat iemand in een psychose zelf niet kan doen. Terwijl de studieschuld hoog oploopt. „Als iemand behandeld is en weer een beetje bij kennis komt, krijgt hij direct die druk van de studieschuld. Dat werkt natuurlijk averechts.”

Steun van ervaringsdeskundigen is nuttig. Velten wil dat met een platform van lotgenoten bereiken. Betrokkenen de weg wijzen, want dat wiel hóeft niet nog een keer uitgevonden te worden. En dit op een laagdrempelige, toegankelijke manier. Bijvoorbeeld in een soort huiskamer in een woonwijk.

Velten wil anderen het ergste leed besparen. Het taboe doorbreken en zorgen dat vroegtijdige zorg mensen sneller weer op het juiste spoor zet. Ook wil hij met theaterstukken en lessen maatschappijleer de jeugd voorlichten over psychische problemen. Om meer begrip voor anderen te kweken. En om mensen te leren zelf te herkennen wanneer er iets mis lijkt te gaan met iemand. Om op tijd aan de bel te trekken en erger te voorkomen.

Oproep

Wie zich aangesproken voelt door de oproep van Martin Velten, en wil meedenken over of werken aan een platform, kan hem mailen via m.velten@borne.nl

Bron: Tctubantia